ခေယာင္းလမ္းမွသည္ ပန္းခင္းလမ္းသိူ႕( The Voice Weekly Vol.9/No.26 မွာ ေဖာ္ျပပါရွိတဲ့ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါတယ္)

ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့ဒုတိယၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ့ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕က ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕ နယ္စပ္ခ်င္း နီးနီးကပ္ကပ္ရွိတဲ့ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ရဲ့ နယ္စပ္ေဒသက  တိုင္းရင္းသားလူမ်ိုးစုေတြ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတာအမ်ားအျပားပါ။ စားေသာက္ဆိုင္မ်ား၊ ေဈးဆိုင္မ်ား၊ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း အပါအဝင္ သန္႕ရွင္းေရးပါမက်န္အႏွိပ္ခန္းေတြအထိ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ အလုပ္လုပ္ေနၾကတာ ေတြ႕ေနရပါတယ္။
   စားေသာက္ဆိုင္တစ္ခုမွာ စားပြဲထိုးလုပ္ေနတဲ့ လူငယ္တစ္ေယာက္ကိုေမးျမန္းၾကည့္မိတဲ့အခါ သူရြာကို အလည္ျပန္တဲ့ အခ်ိန္မွာ၊ သူတို႕ရြာအပါအဝင္ ရြာနီးခ်ဳပ္စပ္ကရြာေတြမွာ အရြယ္ေကာင္း ေယာက်ၤားေလး၊ မိန္းကေလးေတြ မရွိၾကေတာ့ပါဘူးတဲ့။ မရွိသေလာက္လား၊လံုးဝကို မရွိတာလားလို႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကေလး အမွ်င္ေသးနဲ႕ ေမးမိတဲ့အခါ မရွိသေလာက္ မဟုတ္ပဲလံုးဝကို မရွိၾကတာပါတဲ့။  သူတို႕ရဲ့ မိဘေတြနဲ႕သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြသာ ရွိပါတယ္။ သူတို႕ဘာသာ တတ္ႏိုင္သေလာက္ လယ္ကေလး ယာကေလးမွာ စိုက္တန္တာစိုက္ၿပီးဒီဘက္က ပို႕ေပးတာေလးနဲ႕ေနၾကတယ္။ သူက စားပြဲထိုး လုပ္တဲ့အတြက္ ဆိုင္မွာ စားစရာနဲ႕ ေနစရာရလို႕အိမ္ကို ျပန္ပို႕ေပးႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ ျမန္မာေငြ တစ္သိန္းဝန္းက်င္နဲ႕ ညီမွ်တဲ့ ထိုင္းဘတ္ေငြဟာနည္းတယ္လို႕ ဆုိႏိုင္ေပမယ့္ ရြာမွာ ေနရင္ တစ္လတစ္သိန္းရႏိုင္ဖို႕ဆိုတာ ေဝလာေဝးပါတဲ့။အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း မရွိပါဘူးတဲ့။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံတြင္းမွာ  အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း မရွိတာက တေၾကာင္း  စားစရာမရွိေလာက္ေအာင္ ဆင္းရဲမြဲေတလြန္းလွတာေတြ ကတစ္ေၾကာင္းအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံမွာ ေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္ကိုင္ၾကရပါတယ္။ အဲဒီလို အလုပ္လာလုပ္ၾကတဲ့သူေတြထဲမွာဆယ္စုႏွစ္ႏွွစ္ခု အတြင္း  ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္လူငယ္ေတြ   အေတာ္မ်ားလာတာကို ေတြ႕ေနရပါတယ္။ဒီလူငယ္ေတြကို ေတြ႕ရဖန္မ်ားလာတဲ့အခါ ပညာသင္ယူရမယ့္အရြယ္ေတြ ျဖစ္ၿပီး ပညာမသင္ႏိုင္ပဲမိသားစုအတြက္ စီးပြားရွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကရတာ သူတို႕အနာဂတ္ေတြ ၿပိဳပ်က္ ေပ်ာက္ဆံုးကုန္ၿပီဆိုတဲ့့အေတြးေတြျဖစ္ရပါတယ္။ မိသားစုရဲ့ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ စာသင္ခန္းကို ေက်ာခိုင္းခဲ့ရတဲ့ ကေလးေတြအမ်ားႀကီးရွိေနတာကို စိတ္မေကာင္းစြာ ၾကားသိေနရပါတယ္။
   မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္နဲ႕ ဒီအေၾကာင္း ေျပာမိရာက ထိုင္းႏိုင္ငံမွာေရာက္ေနၿပီး ပညာဆက္လိုခ်င္တဲ့ ကေလးေတြအတြက္ ေပါင္းကူးေပးေနတဲ့ ေက်ာင္းေတြ ရွိတဲ့ အေၾကာင္းဝမ္းသာစရာ သတင္းၾကားရပါေတာ့တယ္။ အဲဒီမိတ္ေဆြက လမ္းညႊန္ခဲ့တဲ့ အတြက္  ျမန္မာျပည္က ေရာက္လာတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြအတြက္ ပညာေရး ေပါင္းကူးေပးေနတဲ့ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းကို ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ ေတြ႕ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။အဲဒီေက်ာင္းက Bridging Education Access to Migrants (ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား ပညာေရးေပါင္းကူးအစီအစဥ္) လို႕ေခၚပါတယ္။ အတိုေကာက္ BEAM လို႕ လူသိမ်ားပါတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းကို၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ(၄) ရက္ေန႕မွာ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး အခုဆိုရင္ သက္တမ္း(၃)ႏွစ္အတြင္းမွာတကၠသိုလ္အဆင့္ကို တက္ေရာက္ႏိုင္သူ (၁၃)ဦး ရွိၿပီလို႕ သိရပါတယ္။ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားဆိုရာမွာစစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ၊ စစ္ေၾကာင့္ မိမိတို႕ရပ္ရြာကို စြန္႕လႊတ္ၿပီး ဒုကၡသည္ ခန္းေတြဆီေရာက္ရာက ေရႊ႕ေျပာင္းေက်ာင္းေတြ တစ္ဆင့္ ေရာက္လာတဲ့ ကေလးေတြကိုလည္း  လက္ခံ သင္ၾကားေပးတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ျပည္တြင္းက အေျခခံပညာအလယ္တန္း အဆင့္အထိ တတ္ေျမာက္ထားဖို႕ေတာ့လိုပါတယ္။ BEAM ေက်ာင္းမွာ စာသင္ႏွစ္ (၂)ႏွစ္ ရွိၿပီး အဲဒီစာသင္ႏွစ္အတြင္းမွာ တကၠသိုလ္္ဝင္တန္းအဆင့္နဲ႕ ညီမွ်တဲ့ သင္ၾကားမႈရွိပါတယ္။ အဲဒီကမွ အေမရိကန္အသိအမွတ္ၿပဳ ဂ်ီအီးဒီ စာေမးပြဲကိုဝင္ေ၇ာက္ေျဖဆိုရမွာ ျဖစ္ၿပီး ဂ်ီအီးဒီ ေအာင္လက္မွတ္နဲ႕ ထိုင္းတကၠသိုလ္ေတြကို တက္ေရာက္ခြင့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
“ ကေလးေတြဟာပညာတစ္ပိုင္းတစ္စနဲ႕ သူမ်ားတိုင္းျပည္မွ ေအာက္က်ေနာက္က်နဲ႕ လုပ္ေနရတယ္။ သူတို႕ဘဝရဲ့တက္လမ္း ၊ လမ္းစေတြ ေပ်ာက္ေနရတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ မဲေဆာက္၊ရေနာင္း၊ ဖန္င၊ စတာေတြမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းေက်ာင္းေတြမွာ တက္ေနၾကတဲ့ ကေလးေတြရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္သူတို႕ဟာ ဒီအတန္းေတြၿပီးရင္ ေရွ႕ဆက္စရာ မရွိေတာ့ပဲ ေယာင္လည္လည္နဲ႕ ျဖစ္ေနရတာေတြ ရွိပါတယ္။က်ေတာ္တို႕ဆီမွာလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ကေလးေတြဟာ အဲဒီအဆင့္မွာပဲ မတက္ပဲေနတာ ေတြ႕ရေတာ့ကၽြန္ေတာ္တို႕အေနနဲ႕ ေရွ႕ဆက္ေပါင္းကူးေပးႏိုင္မယ့္ လမ္းကို လုပ္ေပးဖို႕ လိုတယ္ဆိုတာသိလာရတယ္။ဒါ့ေၾကာင့္ တကၠသိုလ္အထိ တက္ေ၇ာက္ႏိုင္ေအာင္ တံတားလို ေပါင္းကူးေပးဖို႕ လုပ္ေပးမယ္ဆိုၿပီးရည္ရြယ္ကာ တည္ေထာင္ခဲ့တာ” ျဖစ္ပါတယ္လို႕ BEAM foundation ရဲ့ academic coordinatorျဖစ္တဲ့ ဆရာ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္မင္းထြ႗္က ရွင္းျပပါတယ္။
စတင္ဖြင့္ကာစကေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား (၂၀)နဲ႕ စခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အခုဆိုရင္ (၇၀)ေယာက္ခန္႕ တက္ေရာက္ေနၾကပါတယ္တဲ့။(၃)ႏွစ္တာ ကာလအတြင္းမွာ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာေတြ၊ ကေလးေတြရပ္တည္ရတဲ့ ဘဝေတြကို သိရွိခဲ့ရၿပီးခံစားခဲ့ရတာေတြကို ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပရင္း တကၠသိုလ္အထိ တက္ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္တဲ့ သူ႕တပည့္ေလးေတြအေၾကာင္း ၾကည္ၽႏူးမႈ အျပည့္နဲ႕ေျပာျပေနတဲ့ ဆရာ့ကို အားက် စြာပဲ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
အလုပ္တစ္ဖက္နဲ႕ေက်ာင္းတက္ရတဲ့အတြက္ ကေလးေတြစာလိုက္ႏိုင္ၾကရဲ့လား၊ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုပါက ေက်ာင္းစာနဲ႕ေလးငါးႏွစ္ေလာက္ ကင္းကြာခဲ့ၿပီးမွ BEAM ကိုေရာက္လာတဲ့အတြက္ စာေတြသင္ယူရာမွာ အခက္အခဲ ေတြရွိမွာေပါ့လို႕ ေမးတဲ့အခါ သခ်ၤာနဲ႕ရူပေဗဒ ဘာသာရပ္ကို တာဝန္ယူ သင္ၾကားေပးေနတဲ့ ဆရာၿဖိဳးကအခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“တခ်ဳိ႕ကေလးေတြကစာနဲ႔ အလွမ္းကြာေနတဲ့အတြက္ အခက္အခဲ ေတာ္ေတာ္ရွိတာေတြ႔ရတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေလးေတြဆိုရင္ စာမလိုက္ႏိုင္ေတာ့လို႔ေက်ာင္းထြက္သြားတဲ့သူေတြရွိတယ္။ သူတို႔ျပည္တြင္းမွာသင္ခဲ့ဖူးတဲ့အေျခအေနက အလြတ္က်က္ခဲ့တာေတြဆိုေတာ့ဒီဘက္မွာ သင္တာနဲ႔ ကြာတာရယ္၊ ျပန္မမွတ္မိတာေတြနဲ႔ သူတို႔အတြက္ အခက္အခဲ အရမ္းျဖစ္တယ္။ဉာဏ္ရည္ဉာဏ္ေသြးကေတာ့ေျပာပေလာက္ေအာင္ ကြာတာမရွိပါဘူး။ “
ႀကိဳးစားတာကေတာ့ေက်ာင္းသားနဲ႕သာဆိုင္တယ္ဆိုတာကို အျမင္ခ်င္းဖလွယ္မိပါတယ္။
BEAM ရဲ့စာသင္ႏွစ္(၂)ႏွစ္ကို ပထမႏွစ္နဲ႕ ဒုတိယႏွစ္လို႕ ပိုင္းျခားထားၿပီး ပထမႏွစ္မွာေတာ့ ဘာသာရပ္ေတြကိုျမန္မာလူမ်ိဳး ဆရာေတြက ပို႕ခ်ေပးၿပီး ဒုတ္ယႏွစ္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီinternational school အဆင့္ သင္ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားဆရာမ်ားကသာ ပို႕ခ်ေပးတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။လတ္တေလာ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ ပထမ ႏွစ္ေက်ာင္းသူတစ္ေယာက္ကေတာ့ ဘယ္ေလာက္ပဲ အလုပ္ထဲမွာ ပင္ပန္းပါေစ၊ေက်ာင္းကို မွန္ေအာင္ တက္ပါတယ္တဲ့။ ဒီလိုမ်ိဳး အခြင့္အေ၇းရဖို႕ဆိုတာ အိပ္မက္ေတာင္ မမက္ဖူးပါဘူးတဲ့။ဘဝတိုးတက္ဖို႕ အတြက္ အပင္ပန္းခံၿပီး က်ိဳးစားေနပါတယ္လို႕ေ ျပာပါတယ္။ ေရွ႕စာသင္ႏွစ္ေတြကအကို အမေတြ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းတက္ေနတာကို ၾကည့္ၿပီး အားက်ကာ အဲဒီလို တက္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနတယ္လို႕စိတ္အားထက္သန္စြာပဲ ေျပာျပေနပါတယ္။
BEAM ေက်ာင္းကေနခ်င္းမိုင္တကၠသိုလ္မွာ လူမႈေရးသိပၸံဘာသာရပ္နဲ႕ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသူေလးကလည္း  စာေတြအမ်ားနည္းတူ လိုက္ႏိုင္လို႕ ဝမ္းသာဂုဏ္ယူမိပါတယ္လို႕ေျပာျပပါတယ္။ BEAM ေက်ာင္းမွာ အဂၤလိပ္စာ သင္ေပးရင္း PAYAP တကၠသိုလ္မွာ မဟာသင္တန္းတက္ေရာက္ေနတဲ့ဆရာမကလည္း အခုလို ေျပာပါေသးတယ္။
“က်မကPayap၊ TESOL ေက်ာင္းသူပါ။ BEAM ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံတကၠသိုလ္ေတြမွာ ပညာသင္ခြင့္ရတဲ့အခါတျခားႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ တန္းတူ သင္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ခြဲျခားဆက္ဆံတာမ်ဳိးမေတြ႔ရပါဘူး။ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားျဖစ္တဲ့အတြက္ ထိုင္းေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ေတာ့ နဲနဲ ကြာတာေပါ့။ ဥပမာေက်ာင္းစရိတ္ဆိုရင္ ထိုင္းေက်ာင္းသားေတြကို ေစ်းေလွ်ာ့ေပးတာေတြ၊ ဘဏ္ေတြကေန ထိုင္းေက်ာင္းသားေတြကိုေက်ာင္းတက္ဖို႔ ပိုက္ဆံထုတ္ေခ်းတာေတြ အစရွိသျဖင့္ေပါ့။ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားေတြကInternational Student Fees ဆိုၿပီး ႏွစ္စဥ္ ေက်ာင္းလခေပးရင္ ထပ္ေပါင္းေပးရတယ္။”
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ပညာကို တန္းတူ သင္ယူႏိုင္ခြင့္ရခဲ့တာကေတာ့ BEAM ေက်ာင္းက ဆရာမ်ားရဲ့ အားထုတ္မႈပါပဲလို႕သိရပါတယ္။ တစ္ျခားအခက္အခဲေတြ ရွိသလားလို႕ ဆရာမကို ေမးၾကည့္ေတာ့ “အခက္အခဲေတြကေတာ့ တခ်ဳိ႕ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔စိန္ေခၚမႈေတြ ႀကံဳေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာ ျမန္မာျပည္မွာ အထက္တန္းေအာင္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္မွာတိုက္႐ိုက္ေက်ာင္းလာတက္ရင္ ပထမဆံုးေတြ႔ရတာက သင္ၾကားမႈနည္းစနစ္ပဲ။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔အတြက္သူမ်ားထက္ပိုၿပီး အားထုတ္ရတယ္။ စာသင္ခန္းေတြထဲမွာ ကိုယ္ပိုင္အျမင္ေတြေပးတာေတြ၊ အုပ္စုလိုက္ေဆြးေႏြးမႈေတြ၊Presentation ေတြေပးရတဲ့အခါ သူတို႔အတြက္ အသစ္အဆန္းေတြျဖစ္ေနတတ္တယ္။”
စားေသာက္ဆိုင္မွာပန္းကန္ေဆး အလုပ္လုပ္ရာက ထိုင္းႏိုင္ငံ PAYAP တကၠသိုလ္မွာ ေက်ာင္းတက္ခြင့္ရၿပီ ျဖစ္တဲ့တိုင္းရင္းသူ ေက်ာင္းသူေလး အေၾကာင္းကိုလည္း ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ ၾကားသိရျပန္ပါတယ္။ ဘဝမွာၿပီးဆံုးသြားခဲ့ ၿပီလို႕ ထင္မွတ္ထားခဲ့တဲ့ အရာေတြက ေအာင္ျမင္မႈေတြဆီ ျပန္လည္ ဦးတည္လာတဲ့ဘဝကို ေရာက္ခဲ့ၾကရပါၿပီ။ ပညာေရးေပါင္းကူးေပးေနတဲ့ ဆရာေတြမွာလည္း ၾကည္ႏႈးမႈ အျပည့္နဲ႕ပါ။ျမန္မာလူမ်ိဳး ဆရာေတြက အသက္(၃၀) ဝန္းက်င္ လူငယ္မ်ား ျဖစ္ေနတာကိုလည္း သတိထားမိပါတယ္။ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ့ ပင္ကိုယ္ဗီဇ ျဖစ္တဲ့ ကူညီရိုင္းပင္းတဲ့ စိတ္ဓါတ္နဲ႕အတူ ဇာတိမာန္ဆိုတဲ့  အမ်ိဳးဂုဏ္ေတြေၾကာင့္ ဘယ္တိုင္းျပည္ေရာက္ေရာက္ ကိုယ့္လူမ်ိဳးကိုခ်စ္တဲ့စိတ္၊ ၿမွင့္တင္လိုတဲ့ ေစတနာေတြေၾကာင့္ ခေယာင္းလမ္းကို ပန္းခင္းလမ္းသို႕ေရာက္ေအာင္တံတားတစ္စင္း ထုိးေပးထားတာကို ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရတဲ့ အတြက္  ဝမ္းသာဂုဏ္ယူစြာ ေရးသား မွ်ေဝလိုက္ရပါတယ္။