January 11, 2016

"လြင့္ပါးေပ်ာက္ကြယ္မသြားေစခ်င္" ၁၁ရက္ ဇႏၷဝါရီ ၂၀၁၆ခုႏွစ္ ဒီလိႈင္းစာေစာင္ အတြဲ(၅) အမွတ္(၂)မွ


သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ ျမန္မာျပည္မွာသာရွိတဲ့ ျမန္မာ့မ်ိဴ းရင္း ရွားပါး ၾကယ္လိပ္ အေကာင္တစ္ရာ ေပ်ာက္ဆံုးေနၿပီး အဲဒီထဲကမွ သံုးေကာင္ကို ထိုင္းႏိုင္ငံကေန ျပန္ေတြ႔တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း ဖတ္ရသည္။ အေရာင္းအဝယ္လုပ္မယ့္ ထိုင္းလူမ်ိဴးက သူ႔ရဲ့ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ တင္ထားရာက ထိုင္းသစ္ေတာအရာရွိေတြက သတင္းရၿပီး သြားေရာက္ စစ္ေဆးတာမွာ ေပ်ာက္ဆံုး ျမန္မာ့ ၾကယ္လိပ္ေတြ ျဖစ္ေနတာပင္၊ အဲဒီမတိုင္ခင္ကာလေတြမွာလည္း တနသၤာရီတိုင္းဖက္က ရွားပါး ၾကံ့ေတြ ထိုင္းႏိုင္ငံ သစ္ေတာေတြဆီ ေရာက္ကုန္သည့္ အေၾကာင္း ေရးတာ ဖတ္လိုက္ရေသးသည္။ သဘာဝေတာေတာင္ ၿပုန္းတီးမႈႏွင့္ လူတို႔ရဲ့ သဘာပတ္ဝန္းက်င္ သစ္ေတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသိပညာအားနည္းမႈေတြေၾကာင့္ ျပည္တြင္းက ရွားပါး သဘာဝရတနာေတြ ျပည္ပကို ေရာက္ကုန္တာျဖစ္သည္။
ဒီလို သတင္းေတြ ဖတ္ရျမင္ရေသာအခါ အမိျမန္မာျပည္ရဲ့ သဘာဝတြင္းတြက္ရတနာ၊ သစ္ေတာထြက္ ပစၥည္းအပါအဝင္ ရွားပါး တိရစာၦန္ေတြ သဘာဝအတိုင္း မ်ိဴးတံုးေပ်ာက္ကြယ္တာထက္ လူေတြေၾကာင့္ မ်ိဴးတံုးေပ်ာက္ကြယ္ၾကရတာ ေတြးရင္း လူသားမ်ိဴးႏြယ္ေတြပါ ျပည္ပကို အေၾကာင္းအမ်ိဴးမ်ိဴးႏွင့္ ေရာက္ကုန္တာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေတြးမိေလေတာ့သည္။
အေတြးထဲမွာ ၂၀၁၅ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၅) ရက္ေန႔က ထိုင္းဘုရင္ ဘူမိေဘာရဲ့ အသက္(၈၈) ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔ ဆုေတာင္းဖို႔ လမ္းေလွ်ာက္ၾကတဲ့ ခရီးစဥ္တစ္ခုကို သတိရမိေလသည္။ ထိုေန႔က လမ္းေလွ်ာက္ၾကမည့္ ေက်ာင္းေတြ၊ အုပ္ခ်ဴပ္ေရး အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးက လူေတြ စုရပ္မွာ ရပ္ေနၾကသည္။ စာေရးသူပါဝင္သည့္ ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားကေလးေတြရဲ့ ေက်ာင္းကေန ပါဝင္ လမ္းေလွ်ာက္ၾကမည့္ သူေတြထဲမွာ ျမန္မာျပည္က ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္ အစရွိသည့္ တိုင္းရင္းသားေတြ ပါရာ သူတို႔က သူတို႔ရဲ့ ရိုးရာ တိုင္းရင္းသား ဝတ္စံု ေတြ ဝတ္ဆင္လာၾကသည္။ အမ်ားဆံုးက ကရင္တိုင္းရင္းသား ဝတ္စံုေတြ ဝတ္လာၾကရာ စာသင္ေပးသည့္ ႏိုင္ငံျခားသား ဆရာမ်ားပင္ ကရင္ဝတ္စံုကို ဝတ္ဆင္လာၾကေလသည္။ အားလံုး လူစုေနသည့္ အခ်ိန္ အျခား ေက်ာင္းသားေတြ ဝင္လာရာ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ကရင္ဝတ္စံုေတြႏွင့္ ျဖစ္သည္။ အနီးမွာ ရပ္ေနသည့္ ဆရာမတစ္ေယာက္က " ေဟာေတာ့ ကရင္လူမ်ိဴးးေတြကိုလည္း သူတို႔ လူမ်ိဴးအျဖစ္ ေမြးစားလိုက္ျပန္ၿပီ" လို႔ ေရရြတ္ေလသည္။ သူအလန္႔တၾကား ရြတ္လိုက္တာ အေၾကာင္းရွိပါသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလို ကမၻာက စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာ ကိုယ္ပိုင္စာေပ၊ ယာဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား ထံုးတမ္းဓေလ့ ရွိသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဴးႏြယ္စုေတြ ရွိမေနပါ၊ ျမန္မာလူမ်ိဴးေတြကမွ အင္မတန္ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းသည့္ လွပၿပီး စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းစရာ လူမ်ိဴးစုေတြ စုေပါင္းတည္ရွိေနတာျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားသား ခရီးသြားမ်ားကို ဆြဲေဆာင္ရာမွာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အလွအပၿပီးရင္ လူမ်ိဴးစုေတြက အဓိက အခရာက်ေနေလသည္။ သဘာဝေတာေတာင္ စိမ့္စမ္းေတြကို စြဲမက္ဖြယ္ေကာင္းေအာင္ ၿပဳျပင္၍ ျဖစ္ေစ၊ ဖန္တီး၍ ျဖစ္ေစ ခရီးသြားမ်ားကို ဆြဲေဆာင္ဖို႔ႀကိဳးစားတာျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္မွာရွိသည့္ သဘာဝ ေရခဲေတာင္ေတြ၊ သဘာဝ ေက်ာက္ေဆာင္ေတြ ၊ သဘာဝ ေရပူစမ္း၊ စိမ့္စမ္းေတြ၊ ေရတံခြန္ေတြ မွာ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမါန္ေအာင္လုပ္ည႔ိး စနစ္တက် မြမ္းမံပါက ထိုင္းႏိုင္ငံထက္ အမ်ားႀကီးသာလွေပသည္။ အပန္းေျဖစခန္းေတြ၊ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား လည္ပတ္ခ်င္စရာ ေနရာေတြမွာ လူတို႔ဖန္တီးတာ မဟုတ္ပဲ သဘာဝအတိုင္း မ်ားစြာ ရွိေနရာ အလုပ္အကိုင္အခြင့္ အလမ္းေတြ မ်ားစြာေပၚလာႏိုင္ေပမည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ အပန္းစခန္း ၊ ကၽြန္းေတြမွာ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ေနၾကသည့္ ရခိုင္၊ တနသၤာရီ၊ ကရင္ျပည္နယ္ မွ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ မိမိတို႔ ေဒသမွာပင္ မိမိတို႔ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ၾကေပလိမ့္မည္။
ယခုေသာ္ ထိုင္းမွာက ထိုအရာမ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဖန္တီးထားရာ ျမန္မာျပည္က အလုပ္သမားေတြ မ်ားစြာ အလုပ္လုပ္ေနၾကတာ ေတြ႔ရေလသည္။ ပိုဆိုးတာက ပေဒါင္ဟုေခၚေသာ ကယန္းလူမ်ိဴးေတြမွာ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြ အတြက္ လူသားျပတိုက္ကဲ့သို႔ လာေရာက္ၾကည့္ရႈရာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္ေနေလသည္။ တကယ္ေတာ့ လည္ပင္းေၾကးကြင္းစြပ္ထားသည့္ ထိုကယန္းလူမ်ိဴးတို႔သည္ ျမန္မာျပည္က တိုင္းရင္းသားမ်ိဴးႏြယ္ပင္ မဟုတ္ပါလား၊ အလားတူ အခါ လူမ်ိဴးေတြ ထိုင္းေတာင္ေပၚသား အျဖစ္ ရွိေနၾကသည္။ ထိုင္း-အခါ၊ ထိုင္း- ကရင္ စသည္ျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေတြ ေပၚထြက္လာသည္။ အဆိုပါ ဆရာမက ကရင္ကေတာ့ ထားပါေတာ့ ထိုင္းဘုရင္တပါးလက္ထက္မွာ ကရင္တိုင္းရင္းသူတစ္ေယာက္ မိဖုရားျဖစ္ခဲ့ဘူးတာ ဖတ္ဖူးတဲ့ အတြက္ ထိုင္း- ကရင္ ဆိုတာ ရွိလာတာလို႔ ေျဖၿသိမ့္ေတြးကာ ေျပာျပန္သည္။ အခါ လူမ်ိဴးကလည္း ထားပါေတာ့၊ ခ်င္းမိုင္ ခ်င္းရိုင္း နဲ႔ ေတာင္ေပၚဘက္က အခါေတြ ျဖစ္မွာလို႔ ဆက္ေျပာျဖစ္ၾကသည္။ မြန္လည္း ထို႔အတူလို႔ ဆိုျဖစ္ၾကသည္။ ထိုင္း- ရခိုင္၊ ထိုင္း- ခ်င္း ေတြ ျဖစ္မလာတာ ေတာ္ေသးရဲ့လို႔ ေတြးလိုက္မိသည္။ ရခိုင္တို႔ ခ်င္းတို႔ ကခ်င္တို႔ ဆိုတာက ထိုင္းႏိုင္ငံနွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္မေနေပ။ အဆိုပါ ထိုင္း- ကရင္၊ ထိုင္း- အခါေတြကို ေလ့လာၾကည့္က ပိုၿပီး သိရသည္။ အေဖကရင္၊ အေမကရင္၊ အေဖအခါ အေမ အခါကေန ဘယ္လိုလုပ္ ထိုင္း-ကရင္ ၊ ထိုင္း-အခါေတြ ျဖစ္လာၾကပါလိမ့္ ၊ အဆိုပါ ဆရာမေျပာသလို ေမြးစားလိုက္တာ ဆိုရင္ျဖင့္ ၾကယ္လိပ္ေတြ ထိုင္းေရာက္သလို ျမန္မာမ်ိဴးႏြယ္စုေတြ မ်ိဴးတုန္းကုန္ေတာ့မလား ေတာင္စဥ္ေရမရ ေတြးေနမိေလသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္က ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြ အမ်ားဆံုးလာေရာက္ရာ ေတာင္ေပၚတစ္ခုမွာ ရိုးရာ ဝတ္စံုေလးေတြ ဝတ္ထားၿပီး ေတာင္ေပၚကို လာေရာက္ၾကသည့္ ခရီးသြားဧည့္သည္ေတြႏွင့္အတူ ဓါတ္ပံုအရိုက္ခံၾကသည့္ တိုင္းရင္းသား မိသားစုေတြ ရွိသည္။ ဧည့္သည္ေတြက ပိုက္ဆံေပးလ်င္ ကေလးေတြက အေမဆီ ေျပးအပ္ၾကသည္။ နာမည္ေက်ာ္ ဒြိဳင္ပူ ဆိုသည့္ ေတာင္ေပၚမွာ အခါ အမ်ိဴးသမီး တစ္ေယာက္ ဆိုပါက ကေလးေတြ (၅) ေယာက္ခန္႔ရွိသည္။ အႀကီးဆံုးေလးမွာ အသက္ (၆) ႏွစ္ခန္႔ ရွိမည္ထင္သည္။ ေက်ာင္းလည္းေနပံုမရ၊ ကေလးသဘာဝ ေကာင္းေကာင္းလည္း ေဆာ့ကစားရပံုမရ၊ ဧည့္သည္ေတြ လာတာေတြ႔သည္ႏွင့္ သူ႔အေမက ဓါတ္ပံုရိုက္ဖို႔ ေခၚေစသည္။ ဓါတ္ပံု၇ိုက္ၿပီး ရသည့္ ပိုက္ဆံကို အေမလက္ထဲထဲ့ကာ၊ သူ႔အတြက္ ျပန္ေပးသည့္ ပိုက္ဆံျဖင့္ မုန္႔သြားဝယ္စားသည္။ တခါေသာ္ ထိုကေလးမွာ ေျခေထာက္ေထာ့နဲ႔ ေထာ့နဲ႔ ျဖစ္ေနသည္။ စာေရးသူမွာ ဧည့္သည္လာတိုင္း လိုက္ပို႔ၿပီး ေရာက္ေနက်ျဖစ္၍ ထိုအေခါက္မွာ ေတာင္ေပၚ အျမင့္ေနရာအထိ မတက္ပဲ ထိုကေလးအေမေတြ ထိုင္ေနသည့္ အနီးခံုတန္းမွာ ထိုင္နားေနလိုက္သည္။ ေထာ့နဲ႔ေထာ့နဲ႔ ျဖစ္ေနသည့္ ကေလးကို ဘာျဖစ္တာလဲ ေမးရာ မေျဖ၊ သူ႔ေျခေထာက္မွာ ေျခက်င္းဝတ္အထိ ေယာင္ကိုင္းေနေလသည္။ ဖဝါးမွာ တခုခု ထိမိရွိ၍ ေယာင္ေနတာျဖစ္မည္။ ကေလး အေမ မသိေလေရာ့သလား ေတြးေနတုန္း ဧည့္သည္ လူငယ္စံုတြဲ တစ္တြဲ ေရာက္လာရာ ကေလးအငယ္ႏွစ္ေယာက္က ေျပးကပ္သည္။ ထိုစံုတြဲက ဓါတ္ပံုရိုက္ဖို႔ ျပင္သည္။ ေကာင္ေလးကို သူ႔အေမက ေနာက္က ဧည့္သည္ လူႀကီးႏွစ္ေယာက္ဆီ သြားဖို႔ မ်က္စျဖင့္ အခ်က္ျပသည္။ ကေလးက ေျခေထာက္နာေနေၾကာင္း မသြားခ်င္ေၾကာင္း ေျပာသည္ထင့္၊ ေခါင္းကို ေဒါက္ကနည္းေနေအာင္ ေခါက္ၿပီး ႀကိမ္းေမာင္းရာ ထိုကေလးမွာ အသံမထြက္ပဲ မ်က္ရည္ေတြ တနင့္တပိုးက်သည္။ သူတို႔ အိမ္က ဘယ္မွာလဲ၊ သူတို႔ ဘယ္မွာေနသလဲ ငိုၿပီး အိမ္ျပန္ေျပးမလား စိတ္ဝင္တစား ၾကည့္ေနတုန္းမွာပဲ အခါ ဝတ္စံုေလးဝတ္ထားသည့္ ထိုကေလးမွာ ဧည့္သည္နားကို ေျပးကပ္ရင္း ဓါတ္ပံုရိုက္ဖို႔ စကားေတြ တတြတ္တြတ္ရြတ္သည္။ ဧည့္သည္က ကေလးကို ေထြးပိုက္၍ ဓါတ္ပံုအရိုက္ခံရာ ထိုကေလးသည္ အလွဆံုးၿပံုး၍ ေခါင္းေလးငဲ့ကာ လက္ႏွစ္ေခ်ာင္းေထာင္ၿပီး အိုက္တင္လုပ္ေလသည္။ ၿပီးေတာ့မွ ဧည့္သည္ ေပးလိုက္သည့္ ပိုက္ဆံေလးကိုင္ကာ ေထာ့နဲ႔ေထာ့နဲ႔ျဖင့္ သူ႔အေမဆီ လာေလေတာ့သည္။ အေမျဖစ္သူက ပိုက္ဆံယူရင္းမွ ေျခေထာက္ကို တခ်က္ကိုင္ၾကည့္သည္။ ဘာေျပာလိုက္သည္မသိ၊ ကေလးက ေတာင္ဆင္ေျခေလွ်ာအတိုင္း ေျပးဆင္းသြားေလသည္။
မိတ္ေဆြေတြ ျပန္ဆင္းလာသည့္အခါ ေစာေစာကအျဖစ္ကို စိတ္ထဲ မေကာင္းသည္ႏွင့္ ထိုင္းမွာအေနၾကာသည့္ မိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္ကို သူတို႔ေတြက ထိုင္းလူမ်ိဴးေတြလား၊ ျမန္မာျပည္က လာတဲ့ အခါေတြလား ေမးလိုက္မိသည္။ သူ႔ရဲ့ အေျဖက ရွင္းသည္၊ ထိုင္းလူမ်ိဴးေတြဆို သူတို႔ အစိုးရက ပစ္ထားမလား၊ ကေလးေတြ ေက်ာင္းမထားပဲ ေနလို႔ရမလားတဲ့ ျပန္ၿပီး ေမးေျပာေျပာသည္။ သူတို႔သည္ သူတို႔ ဘယ္ကလာသလဲ၊ သူတို႔ ရဲ့ မူရင္းဇစ္ျမစ္က ဘာလဲ ဆိုတာထက္ သူတို႔ရဲ့ ရိုးရာဝတ္စံုကေန ပိုက္ဆံရွာလို႔ရတာပဲ သိၾကသလား မဆိုႏိုင္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွာ လြန္ခဲ့သည့္ (၁၅) ႏွစ္ေက်ာ္ခန္႔က ျမန္မာျပည္ကေန နယ္ေျမခ်င္းထိစပ္၍ လာေရာက္ေနထိုင္သည့္ တိုင္းရင္းသားေတြ အပါအဝင္ အေၾကာင္းအမ်ိဴးမ်ိဴးေၾကာင့္ ဝင္ေရာက္ေနထိုင္ၾကသည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဴးႏြယ္စုေတြကို ေတာင္ေပၚသား အသိအမွတ္ၿပဳကာ ေတာင္ေပၚသားမွတ္ပံုတင္ကဒ္ေတြ ထုတ္ေပးတာ ရွိခဲ့ဖူးေလသည္။ ထိုေတာင္ေပၚသား အမ်ားစုမွာ ျမန္မာစကားလံုးဝ မေျပာတတ္သည့္သူေတြလည္း ပါရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ေတာင္ေပၚသားကဒ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ အျခားအရပ္ေဒသမ်ားသို႔ သြားခ်င္တိုင္း သြား၍ မရေပ။ သက္ဆိုင္ရာ ေဒသ အာဏာပိုင္တို႔ရဲ့ ေထာက္ခံစာ လက္မွတ္ပါမွ ခရီးသြားခြင့္ ရွိတာျဖစ္သည္။ ယခုေသာ္ ထိုေတာင္ေပၚသားေတြမွာ သူတို႔ကို ထိုင္းႏိုင္ငံက အသိအမွတ္ၿပဳသည့္ အတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံသားဟုပင္ သူတို႔ဖာသာ မွတ္ယူထားၾကေလသည္။
ကယန္းအလွ ဆိုေသာ ရုပ္ရွင္ကိုၾကည့္ၿပီး ကယန္းဆိုတာ ျမန္မာျပည္ကလားလို႔ ေမးသည့္ တိုင္းရင္းသားေတြပင္ ရွိသလို၊ ထိုင္းမွာရွိသည့္ လည္ပင္းေၾကးကြင္းစြပ္ဝင္ဆင္သည့္ လူမ်ိဴးႏြယ္မ်ိဴး ျမန္မာမွာလည္း ရွိတယ္၊ ဓါတ္ပံုေတြမွာ ျမင္ဖူးတယ္ဆိုသည့္ ျမန္မာျပည္က အလည္လာတဲ့ လူေတြ ေျပာၾကတာလည္း ၾကားေနရသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ေၾကာ္ၿငာတြမွာ ကယန္းလူမ်ိဴးေတြရဲ့ ပံုက အျပည့္အဝ ေနရာယူထားတာျဖစ္သည္။ ယခုလို မၾကာေသးသည့္ ကာလမွာပင္ ကယန္း တိုင္းရင္းသားမ်ိဴးႏြယ္စုမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့ တိုင္းရင္းသားမ်ိဴးႏြယ္စုလား၊ ျမန္မာျပည္က ပေဒါင္လို႔ေခၚတဲ့ လည္ပင္းေၾကးကြင္းစြပ္ထားတဲ့ လူမ်ိဴးစုနဲ႔ အတူတူပဲလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ရွိေနၿပီ။ ယခုမ်ိဴးဆက္မွ ေနာင္ မ်ိဴးဆက္ေတြလက္ထက္ေရာက္ေသာ္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ိဴးႏြယ္စုေတြ ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္မလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ့္အမ်ိဴးမွန္းမသိ၊ သူမ်ားအမ်ိဴးဆိုကာ တအံ့တဩ ေငးေမာၾကည့္ရသည့္ အျဖစ္မ်ိဴး ေရာက္ကုန္မလား ေတြးေတာ စိုးရိမ္မိေလသည္။
ခိုင္ခိုင္ေစာလြင္

January 4, 2016

" မတူတာေလးေတြ သိသင့္ေၾကာင္း"၄ရက္ ဇႏၷဝါရီ ၂၀၁၅ခုႏွစ္ ဒီလိႈင္းစာေစာင္ အတြဲ(၅) အမွတ္(၁) မွ


ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမို႔က ဝပ္ဆိုင္မြန္ ျမန္မာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ျမန္မာျပည္က ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး ထိုင္းစာ၊ထိုင္းစကား၊ထိုင္းယဥ္ေက်းမွဳ ႏွင့္ ထိုင္းဥပေဒေၾကာင္းဆိုင္ရာေတြ သိရွိႏိုင္ဖို႔ သင္တန္း တစ္ခုဖြင့္လွစ္တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းဖတ္ရသည္။ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြအတြက္ အစီအစဥ္ေကာင္းတစ္ခုလို႔ ဝမ္းသာမိသည္။ ဒီရက္ပိုင္းမွာပဲ ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း စူရတ္ဌာနီ ခရိုင္ ေကာ့ေတာင္ကြၽန္းက လူသတ္မႈနဲ႔ စြပ္စြဲခံရတဲ့ ဝင္းေဇာ္ထြန္းနဲ႔ ေဇာ္လင္း ျမန္မာအလုပ္သမားႏွစ္ေယာက္ တို႔ကို အမိန္႔ခ်တာမွာ ေသဒဏ္ႏွင့္အတူ ညအခ်ိန္မေတာ္ ေနထိုင္မႈအတြက္ ေထာင္ဒဏ္ တစ္ႏွစ္ခြဲ၊ ထုိင္းႏုိင္ငံအတြင္း ခုိး၀င္မႈအတြက္ ေထာင္ဒဏ္ ေျခာက္လႏွင့္ တရားမ၀င္ေနထုိင္ မႈတို႔အတြက္ ေထာင္ဒဏ္ ေျခာက္လ ဆိုတာပါ ပါဝင္ေနတာ ဖတ္လိုက္ရသည္။ ထိုင္းမွာ မိုးလင္းေပါက္ ကဲၾက ေပ်ာ္ၾကတာေတြ ေတြ႔ေနရတာမို႔ ဒါမ်ိဴး ဥပေဒ မရွိဟု ထင္မွတ္ထားေပမယ့္ ဥပေဒက ရွိေနၿပီးသား ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ကေလးႏွစ္ေယာက္က အခင္းျဖစ္ခ်ိန္မွာ၊ အခင္းျဖစ္တဲ့ ေနရာ မနီးမေဝးမွာ ဂစ္တာတီး သီခ်င္းဆိုေနၾကတာလို႔ အေစာပိုင္းက ထြက္ခ်က္ေတြအရ သိရဖူးေလသည္။ ဒါကိုပါ အမႈအျဖစ္ ထဲ့သြင္းထားေလသည္။
ကေလးႏွစ္ေယာက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းစကားမွ်ရရင္ ထိုအမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ထိုင္းေရွ႔ေနမ်ားေကာင္စီက "လိပ္ကၽြန္းအမႈ ေသဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့တာကို အေျခခံတရားရံုးမွ ခ်မွတ္
ခဲ့တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ခ်မွတ္မႈအမိန္႔ကို အတည္မဟုတ္ေသးဘူး။ လက္ရွိလိပ္ကၽြန္းအမႈကို တရားစီရင္ရာမွာ တရားမွ်တမႈတရားရံုးမွာျဖစ္ပါတယ္။ တရားမွ်တမႈတရားရံုးဟာ ၃ဆင့္ခြဲျခားထားပါတယ္ ၎တို႔မွာ အေျခခံတရားရံုး အယူခံတရားရံုး ႏွင့္အဆင့္ျမင့္တရားရံုးတို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ယၡဳေသဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့တာဟာ အေျခခံတရားရံုးမွ်သာျဖစ္သည့္အတြက္ အတည္မျဖစ္ေသးပါဘူး အယူခံတရားရံုးႏွင့္ အဆင့္ျမင့္တရားရံုးအဆင့္က်န္ေနေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သူ ျပည္သားမ်ား စိတ္ေအးေအးထားေပးပါ။ တရားမွ်တမႈရရွိသည္အထိ ထိုင္းေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီအဖြဲ႔က အဆင့္ျမင့္ တရားရံုးအထိ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားေပးသြားမယ္" လို႔ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ထားသလို ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဴပ္ ပရာယြတ္က ဘီဘီစီရဲ့ ေမးျမန္းခန္းမွာ ဥပေဒအတုိင္း အဆင့္ဆင့္
အယူခံ၀င္ႏိုင္ေၾကာင္း ၊ " တရားရံုးက ဆံုးျဖတ္ၿပီးရင္အယူခံရံုးနဲ႔ တရားရံုးခ်ဳပ္တို႔ကို
ဆက္ၿပီးတင္ႏိုင္တယ္ မဟုတ္လား။ ျမန္မာဘက္ကိုလည္း ရွင္းျပလုိ႔ရပါတယ္။
ျမန္မာဘက္က ေတာင္းဆိုတာက တရားဥပေဒအတိုင္း မွ်မွ်တတ
ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ျဖစ္တယ္။ အမႈကို လုံး၀ရုပ္သိမ္းလိုက္လို႔ ရမလား။ မရဘူးဆိုရင္ မရတဲ့အေၾကာင္း ရွင္းျပလိုက္ေပါ့။ အယူခံ၀င္ခြင့္ ေပးထားတယ္
မဟုတ္လား။ ကမၻာ့႔ဥပေဒေတြလည္း ဒီလိုပဲ ရိွတယ္မဟုတ္လား။ ထိုင္းမွာ အယူခံရိွစရာ မလိုဘူးလား။ ဖိအားေပးတာနဲ႔ အမႈကို ရုပ္သိမ္းလိုက္တာမ်ဳိး
လုပ္လုိ႔ရပါ့မလား" စသျဖင့္ ေျပာၾကားေလသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ သူတို႔ႏိုင္ငံရဲ့ ဥပေဒ၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ထံုးတမ္းစဥ္လာေတြကို အထိုက္အေလ်ာက္ သိဖို႔ လိုအပ္လွေပသည္။ အမွတ္မထင္ လုပ္ရပ္၊ ျဖစ္စဥ္ကေန ဥပေဒခ်ိဴးေဖာက္မႈ ျဖစ္သြားရတာမ်ိဴး ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ ႀကံုေတြ႔ရေလ့ရွိၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ စကားမေပါက္တာ၊ စကားတတ္ၿပီး စာမဖတ္တတ္တာ ၊ ဥပေဒမေျပာနဲ႔ ထိုင္းလူမ်ိဴးေတြရဲ့ အေလ့အထကိုပင္ နားမလည္တာေတြ ရွိၾကသည္။ အဲဒီအတြက္ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အထင္လြဲတာ၊ ျပႆနာျဖစ္ၾကတာေတြလည္း မ်ိဴးစံု ရွိၾကေလသည္။
စာေရးသူ ထိုင္းႏိုင္ငံကို ေရာက္ကာစက အိမ္တစ္အိမ္ရဲ့ အျပင္ဘက္မွာ ခ်ိတ္ထားတဲ့ သစ္ခြပန္း လွလွေတြကို လွလြန္း၍ လွမ္းကိုင္လိုက္ရာ အတူပါသည့္ မိတ္ေဆြက ခူးလိုက္မွာဆိုး၍ထင့္ မခူးလိုက္နဲ႔ေနာ္ အိမ္ထဲကေန ေသနတ္နဲ႔ လွမ္းပစ္လိမ့္မယ္လို႔ ဆိုေလရာ လြန္လြန္းတယ္လို႔ စိတ္ထဲက ထင္လိုက္ေပမယ့္ သူတို႔ မႀကိဳက္ဆိုတာ သိရၿပီး ေနာက္တခါဆို မ်က္ေစ့ႏွင့္သာ ေငးၾကည့္ျဖစ္သည္။
ထိုင္းေတာင္ပိုင္းမွာ ထိုင္းလူမ်ိဴး ေမြးထားသည့္ ေခြးကို ဆဲ၍ ဆိုကာ ျမန္မာအလုပ္သမားေလး ေသနတ္ႏွင့္ ပစ္ခံရတာ ၾကားဖူးသည္။ တကယ္ေတာ့ ထိုအလုပ္သမားသည္ ဆဲလိုက္တာ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္မည္။ ဟဲ့ေခြး လို႔ ေငါက္လိုက္တာ လည္း ျဖစ္မည္။ " ေခြး" ဆိုေသာ ထိုင္းအသံထြက္မွာ ထိုင္းေတြအတြက္ ဆဲသည့္ အတိုင္း နာေစသည့္ အသံုး ျဖစ္သည္။ စာေရးသူထံ လာလည္သည့္ ေခြးခ်စ္ေသာ ကေလးမေလးက အိမ္နားက ေခြးေတြကို သေဘာက်ၿပီး ခ်စ္စနိုးကိုင္ၾကည့္ေန၍ သူ႔ကို အက်ိဴးအေၾကာင္း ေျပာျပထားရသည္။ သူက ေနာက္ေတာ့ ပါပီေလးေတြ ၊ ေဒါ့ ေတြကေလ အဲလို သံုးၿပီး ေျပာေလေတာ့သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ (၂)ႏွစ္ခန္႔က ထိုင္းကေန ျမန္မာကို တင္သြင္းသည့္ စားသံုးဆီရဲ့ အမွတ္တံဆိပ္ အသံထြက္က ေယာက်ၤားေလးေတြ ဆဲသည့္ အသံထြက္ျဖစ္သည္။ ထိုဆီပုလင္းေတြရဲ့ ပံုႏွင့္ ဒါ ျမန္မာလူမ်ိဴးေတြကို ပို႔တယ္ဆိုတာ ေစာ္ကားတာ စသျဖင့္ အေရးအသားေတြ လူမႈကြန္ယက္ ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ပလူပ်ံတက္လာသည္။ နာမည္ႀကီး ဂ်ာနယ္တစ္ခုရဲ့ နာမည္ရ သတင္းေထာက္တစ္ေယာက္က ထိုပံုကို တင္ၿပီး ဒါအမွန္လား သိတဲ့သူ ေျပာပါဆိုလို႔ စာေရးသူ ဝင္ၿပီး ရွင္းျပမိသည္။ ထို ထိုင္းအသံထြက္မွာ အဂၤလိပ္လို ( style) ကို ဆိုလိုေၾကာင္း ျမန္မာေတြကို ဆဲတာ မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာျပမွ သိသြားတာ ႀကံုဖူးသည္။
ထိုင္းတကၠသိုလ္တစ္ခုမွာ ႀကံုတာ ေက်ာင္းသူတစ္ေယာက္ ျပန္ေျပာတာ ေျပာျပပါအုန္းမည္။ ထိုတကၠသိုလ္ရဲ့ ပြဲတစ္ခုမွာ ျမန္မာဝတ္စံုေတြကို မိတ္ကပ္ျပင္ဆင္ေနစဥ္ ထိုင္းဆရာမ တစ္ေယာက္က လာေပးသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ့ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ဘာပြဲပဲလုပ္လုပ္ လိုအပ္သည့္ အေထာက္အကူပစၥည္း၊ ပန္း၊ ပန္းစည္း၊ ဖဲႀကိုး ၊ ဖလား၊ ေငြအုပ္ ေရႊအုပ္ စတာေတြသာမက အဝတ္အစား ၊ လက္ဝတ္ရတနာ အဆင္အယင္ေတြ အားလံုးကို သိမ္းဆည္းထားရာ ဌာနရွိသည္။ ေက်ာင္းပြဲလမ္းသဘင္ရွိက ထိုဌာနမွ ထုတ္ယူရသည္၊ အဆိုပါပြဲမွာ ျမန္မာေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြအတြက္ ျမန္မာ ဝတ္စံု ဝတ္ရမည္ဟု သိရသည္။ ေက်ာင္းသူေလးေတြ မိတ္ကပ္ၿပင္အၿပီး ထမီအဝတ္ အထက္ဆင့္ ( အထက္ဆင္) မပါ၊ ထိုင္းအမ်ိဴးသမီးေတြ လံုျခည္က ထိုအတိုင္းပင္၊ ထမီမွာ အထက္ဆင့္ တပ္မဝတ္သည့္အတြက္ ေက်ာင္းသူေတြက ျမန္မာထမီ ဆိုေပမယ့္ ထိုင္းလိုပဲ ခ်ဴပ္ထားသည္ ထင္သတဲ့၊ ဝတ္လိုက္ေတာ့ ကြင္းကလည္း က်ယ္လိုက္တာ ဆိုကာ ခါးပတ္ေတြ၊ ခါးစည္းႀကိဳးေတြနဲ႔ ခ်ည္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတုန္းမွာပဲ တဖက္က ျမန္မာေက်ာင္းသားေလး တစ္ေယာက္က အထက္ဆင့္ပါတဲ့ လံုျခည္ကိုကိုင္ၿပီး " ေဟ့ ေျပာၾကပါအုန္း ဒါက အေပၚက ထားရမွာလား ေအာက္ကထားၿပီး ဝတ္ရမွာလား" ေမးမွ ေယာက်ၤးေလးနဲ႔ မိန္းကေလး မွားေပးသြားမွန္းသိသတဲ့၊ တခ်ိဴ႕ ေက်ာင္းသားေတြဆို ေမးမေနပဲ အထက္ဆင့္ကို ေအာက္ကထားလို႔ ဝတ္ေတာင္ ထားၿပီးၿပီ၊ တစ္ေယာက္ကဆို ေခါင္းေပၚကေနေတာင္ စြပ္ခ်ၿပီး ဝတ္လိုက္တာလို႔ ဆိုေနေသးသည္တဲ့၊ တစ္ေယာက္က စိတ္ထဲ မေက်မနပ္ ျဖစ္ဟန္ျဖင့္ တမင္လုပ္တာထင္တယ္ ေျပာျပန္သည္တဲ့၊ တျခားသူေတြက ဘယ္သူက တမင္လုပ္မလဲ သူတို႔ ထမီေတြလို အထက္ဆင့္မပါတာ မိန္းကေလးဝတ္တာလို႔ ၾကည့္ၿပီး ေပးသြားတာပါဟ လို႔ ေျပာၾကရသည္တဲ့၊ ဒီလို အက်ိဴးအေၾကာင္း မသိက ခက္မည္၊ တမင္လုပ္သလား အေတြးကို တမင္လုပ္တာေပါ့လို႔ ဆြသြားႏိုင္ေလသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာေက်ာင္းသားေလးေတြ ေတာ္ပါသည္။ အထက္ဆင့္တပ္ထားသည့္ ထမီကို ေခါင္းလ်ိဴမိသည့္ အျပင္ မိန္းကေလးေတြ ပတ္ၿပီးသား ပုဆိုးကိုလည္း ျပန္ဝတ္ရေပမယ့္ မသိလို႔ အမွားအတြက္ ေမ့ေဖ်ာက္ကာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ပြဲျဖစ္သြားသည္။ ဒါသည္ မတူသည့္ အေလ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည့္ အလြဲ၊ ဒါမ်ိဴး ကိုယ့္ျမန္မာဖက္က မွားယြင္းတာလည္း ရွိေကာင္း ရွိေပလိမ့္မည္။
သူမ်ားတိုင္းျပည္မွာ ေအာက္ေျခသိမ္း အလုပ္ေတြ ဝင္လုပ္ေနရသည့္ အတြက္ ထိုင္းလူမ်ိဴးေတြ ထိုင္းအလုပ္ရွင္ေတြက ႏိုင့္ထက္စီးနင္း မၿပဳႏိုင္ေအာင္ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ အေနျဖင့္ သူတို႔ ဥပေဒေတြ၊ အေလ့အထေတြကို မွတ္သား ထားဖို႔ အထူးလိုအပ္ပါသည္။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ ကိုယ္ေနတာေတာင္ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ နားလည္မႈ လြဲၾကတာေတြ ျဖစ္ၾကေသးသည္။ ကုိယ့္ဘာသာစကားၾကေတာ့ ထဲထဲဝင္ဝင္ ရွင္းျပလို႔ ရ၍ ေတာ္ေသးသည္။ အထူးသျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသ တိုင္းရင္းသားေဒသက အလုပ္သမားေတြအတြက္က ဘာသာစကား တူညီၿပီး မတိမ္းမယိမ္း ေျပာလို႔ရတတဲ့ အသံထြက္ေတြ ရွိသည္။ သူတို႔အတြက္က အဆင္ေျပသည္။ သို႔ေသာ္ စာမတတ္ျပန္ကလည္း အဆင္မေျပတာေတြရွိသည္။ ကားမရပ္ရ ေရးထားတာ မဖတ္တတ္ေတာ့ ဘာေရးထားမွန္း မသိပဲ ရပ္မိမည္။ ထိုအခါ အိမ္ရွင္ျဖစ္သူ႔က ေအာ္ဟစ္ ေမာင္းထုတ္ေသာ္ မခံခ်င္သည့္ ငယ္ရြယ္သူေတြျဖစ္က စကားမ်ားၾကတာ ျဖစ္ၾကသည္။
သူတို႔ အိမ္ေရွ႔ ကားပိတ္ရပ္တာ ထိုင္းလူမ်ိဴးအခ်င္းခ်င္းပင္ သည္းမခံေပ၊ ခ်က္ျခင္း ဖယ္ေပးဖို႔ ထြက္ေျပာတာျဖစ္သည္။ ဒါေတာင္ အိမ္နားနီးခ်င္း ေတြ စကားေျပာဆို ေနသူေတြပင္၊ မ်က္ႏွာမနာဘူးလားလို႔ ေတြးမိေလသည္။ စာေရးသူတို႔ လြန္ချဲ့သည့္ (၂)ႏွစ္က ေနစဥ္က အိမ္ေရွႊမွာ ေနသည့္ ထိုင္းအမ်ိဴးသမီးႀကီးမွာ သူ႔အိမ္ထဲမွာ ကားတစ္စီးႏွင့္ ဆိုင္ကယ္ထည့္ထားၿပီး ေနာက္ကားတစ္စီးကို ရပ္စရာမရွိ၍ စာေရးသူတို႔ အိမ္ေရွ႔လာရပ္ရာ ေပးရပ္ထားလိုက္သည္။ ကိုယ့္အိမ္မွာလည္း ဘာမွ ရပ္စရာမွမရွိ၊ ထိုအမ်ိဴးသမီးကို ကားရပ္မိတိုင္း အိမ္ေတြက ဟိုက လာေျပာ ဒီကလာေျပာ ဖယ္ေပးေနရတာ သိေနေတာ့ ရပ္ပါလို႔ ထားလိုက္သည္။ စာေရးသူတို႔ကို လမ္းေတြ႔လ်င္ အတင္းေခၚတင္သည္၊ ဘယ္မွမသြား ဒီနားတင္ဟု အတင္းၿငင္းရသည္။ ကားငွားလွ်င္ သူ႔ကားကို ငွားပါဟုဆိုသည္။ အျပင္ထြက္ၿပီး ငွားရမည့္အတူတူ သူ႔ကားငွားရာ ပိုက္ဆံမယူသျဖင့္ ေနာက္မငွားျဖစ္၊ ဒါေပမယ့္ ညေရးညတာျဖစ္ျဖစ္ ကိစၥအေရးႀကီး၍ သူ႔ကားကို ငွားရင္ ခ်က္ျခင္း လိုက္ပို႔ေပးသည္။ ယခုအခ်ိန္တိုင္ေအာင္ အိမ္ခ်င္းမနီးေသာ္မွ ကားငွား၍ ခရီးထြက္စရာရွိက အခ်ိန္မေရြး ခ်က္ျခင္း ကူညီသည္။ ျမန္မာျပည္က ေရေဘးအတြက္ အလႈပစၥည္းေတြ ပို႔ဖို႔ႀကံုေတာ့ ခ်င္းမိုင္ကေန တာခ်ီလိတ္နယ္စပ္အထိ ကားခမယူပဲ ကူညီသယ္ေပးသည္။ ဆိုလိုတာက လူေတြ တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္မတူပါ၊ လူမ်ိဴးတိုင္း လူမ်ိဴးတိုင္းမွာလည္း ဒီအတိုင္းသာပင္၊
ထိုင္းမွာ အေနၾကာသည့္ ျမန္မာတိုင္း ထိုင္းေတြက သူတို႔ အိမ္ေရွ႔ပိတ္ၿပီး ကားရပ္တာ မႀကိဳက္မွန္း သိၾကေလသည္။ တဆင့္စကား တဆင့္ၾကားေပါ့၊ ထိုင္းႏိုင္ငံက အခ်ိန္နဲ႔ လိုက္ၿပီး ထုတ္ျပန္သည့္ ဥပေဒေတြ စဥ္းမ်ဥ္းေတြ က်ျပန္ေတာ့ ထိုတဆင့္စကား ျဖင့္ မလံုေလာက္။ စာဖတ္ရင္ဖတ္၊ မဖတ္လည္း ထိုင္းရုပ္ျမင္သံၾကားၾကည့္ သည့္အေလ့ ရွိဖို႔လိုေပသည္။
ယခုရက္ပိုင္းတြင္ပင္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ယဥ္ေမာင္းလိုင္စင္ မရွိပဲ ေမာင္းတာ ေတြ႔ရွိက ဒဏ္ေငြ ဘတ္တစ္ေသာင္း ျပစ္ဒဏ္ခ်မည္ ဆိုထားသည္။ အထူးသျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံကို အလည္လာေရာက္သည့္ ႏိုင္ငံျခားသား ခရီးသြားမ်ားက ဆိုင္ကယ္၊ ကား စတာေတြ အလြယ္တကူ ငွားရမ္း၍ ရသည့္အတြက္ တက္ေမာင္းၾကရင္း ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေတြ မ်ားလာတာေၾကာင့္လို႔ ဆိုေလသည္။ ထိုအခါ ထိုင္းမွာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ အလုပ္သမားေတြက ခါတိုင္းလို သြားလာၾကရင္း အဆိုပါ ၿပစ္ဒဏ္ႏွင့္ တိုးက မသိပဲ တစ္လစာ ၿပဳတ္သြားႏိုင္သည့္ အျဖစ္။ ယခုတဖန္ ႏွစ္သစ္ကူးနီးလာၿပီ ျဖစ္၍ အရက္မူးၿပီး ကား ဆိုင္ကယ္ ေမာင္းက ဆိုင္ကယ္ေရာ ကားပါ သိမ္းမည္ဟု ေၾကညာထားေလသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္သစ္ကူးအခါသမယ ဆိုပါက ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ ရာႏွင့္ခ်ီၿပီး ေသဆံုးၾကရာ အစိုးရက နည္းမ်ိဴးစံု စည္းမ်ဥ္းေတြ ထုတ္ေနတာ ျဖစ္သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေရာက္ရွိေနသည့္ ျမန္မာလူမႈအဖြဲ႔အစည္း အခ်ိဴ႔ႏွင့္ ထိုင္းဖက္က တာဝန္ရွိသူအခ်ိဴ႔တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဘာသာစကားႏွင့္ ဥပေဒေရးရာေတြကို သင္တန္း ပို႔ခ်တာလည္း မၾကာမၾကာ လုပ္ေပးေနတာရွိသည္။ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားအေနႏွင့္ မတတ္သာ၍ သူတပါး တိုင္းျပည္မွာ အလုပ္လာလုပ္ေနရသည့္တိုင္ မိမိရဲ့ လံုျခံုမႈႏွင့္ မိမိကုိယ္ကို ကာကြယ္သည့္ အေနျဖင့္ အဆိုပါ သင္တန္းေတြကို မ်က္ေစ့ဖြင့္ နားစြင့္ၿပီး တက္ေရာက္ၾကေစလိုပါသည္။ တဆက္ထဲမွာ မိမိပတ္ဝန္းက်င္က ထိုင္းလူမ်ိဴ းေတြရဲ့ ေနထိုင္မႈ၊ အေလ့အထေတြကို အကဲခပ္ ေလ့လာကာ သူတို႔ရဲ့ သဘာဝကို သိရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမည္။ တဆက္ထဲ ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္ေတြကိုပါ သတိရွိရွိ သိနားလည္ထားကာ ဥပေဒအတိုင္း ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ပါကဘယ္သူ႔ကိုမွ အလကားေနရင္း ေၾကာက္ရန္မလို၊ အလုပ္သမားကလည္း ကိုယ့္စည္းကိုယ့္ကမ္း၊ အလုပ္ရွင္ဘက္ကလည္း သူ႔စည္းသူ႕ကမ္းနဲ႔ ဟန္ခ်က္ညီၿပီး စိတ္ေအးခ်မ္း လံုျခံုစြာ အလုပ္လုပ္ရင္းျဖင့္ ေဘးကင္းစြာ ေနထိုင္ၾကရပါလိမ့္မည္။